BATI KURDİSTAN'DA SİYASİ PARTİLER
Coğrafi konumunu göz önüne aldığımızda tam karşılamıyor olsa da dilimize Batı Kurdistan, Rojava ya da “Küçük Güney” olarak yerleşen Suriye Kurdistan'ında; Xoybun'la başlayan örgütlenme arayışı Ağrı isyanının başarısızlıkla sonuçlanması ardından Xoybun'un etkisizleşmesiyle birlikte Suriye Komünist Partisi içerisinde devam etti. Komünist Partinin Kürt ulusal haklarına olan ilgisizliği ve Fransız Mandası sonrasında gelişen Arap milliyetçiliği Kürtleri daha ulusal bir çizgide örgütlenmeye yöneltti. Bu amaçla da Osman Sebrî, Ebdilhemid Hecî Derweş, Hemza Niweran gibi isimlerin öncülüğünde 14 Haziran 1957'de Rojava'nın ilk siyasi partisi olarak kabul edilen Partiya Demokrat a Kurdî li Sûriyê (PDKS) kuruldu. 1965 yılında görüş ayrılıkları sebebiyle sol ve sağ kanat olarak ikiye ayrılan PDKS'nin sol kanadına 1965-1968 yılları arasında Osman Sebrî 1968-1970 yılları arasında ise Salah Bedreddin liderlik yaptı. Sağ kanada ise 1965-1967 yılları arasında Nureddîn Zaza 1967-1970 yılları arasında ise Ebdilhemîd Hecî Derwêş liderlik yapmıştır. 1970 yılında daha farklı fraksiyonlara bölünen sağ ve sol kanat bugün Rojava'da aktif siyaset yürüten PYD dışındaki neredeyse tüm oluşumların çıkış kaynağını oluşturmaktadır.
Bu dönemle ilgili daha fazla ayrıntı için:http://welatekurdan.blogspot.com/2012/06/guneybat-kurdistanda-siyasal-durum-1.html
PYD-Partiya Yekîtiya Demokrat-Demokratik Birlik Partisi
1978 yılında kuruluşunu ilan eden PKK, Türkiye ve Kuzey Kurdistan'daki reel politik durumu iyi okuyarak artan iç karışıklıklarla beraber darbe olasılığını görmüş, olası bir askeri diktatörlüğün zararlarından korunmak için kadrolarını Lübnan'ın Bekaa vadisine yollamıştı. PKK lideri Abdullah Öcalan da bu çerçevede 1979 yılında Suriye'ye geçti. Öcalan; Suriye’den çıkarıldığı 1998 yılına kadar 19 sene boyunca partisini Suriye'den yönetti. PKK'nin bu süre içinde giderek artan askeri, politik başarıları ve Öcalan'ın Suriye'deki varlığı Suriye Kürtleri arasında PKK'nin popülaritesini artırdı. Artan toplumsal destekle birlikte Rojava'dan binlerce gencin PKK saflarına katılması PKK ve Rojava arasındaki bağları daha da güçlendirdi.
Partiya Yekîtiya Demokrat bu temelde Eylül 2003'te 160 kurucu üyenin katıldığı kongreyle kuruldu. 2003-2010 yılları arasında parti başkanlığı; partinin kurucu üyelerinden ve aynı zamanda partinin Halep konseyi üyelerinden olan Fuad Ömer tarafından yürütülmüştür. Parti programı yapılan değişikliklerin sonucunda 2005 yılında düzenlenen 2. Kongre'yle birlikte açıklandı. 2007 yılında yapılan 3. kongreyle birlikte PYD Kürt sorunun çözümü için "Batı Kürdistan'da Demokratik Özerklik" projesini programına ekledi. Eylül 2010'da gerçekleştirilen 4. kongrede halen görevine devam etmekte olan Salih Mislim Mihemed başkanlığa seçildi.
16 Haziran 2012'de "Suriye'ye demokrasi, Batı Kurdistan'a özerklik" şiarıyla gerçekleştirilen 5. kongreyle birlikte eş başkanlık sistemi uygulamaya konuldu ve Salih Mislim ve Asya Abdullah parti eş başkanlığına seçildiler. Aynı kongreyle parti yönetim kurulu üye sayısı 13'ten 25'e çıkarıldı. PYD ayrıca Avrupa'da farkındalık yaratmak ve diplomatik ilişkileri geliştirmek amacıyla kurulan bir konseye sahiptir. Sol parti ve örgütlenmelerin bir araya gelerek oluşturdukları "Demokratik Değişim İçin Ulusal Koordinasyon Birliği" isimli muhalif kanadın kurucu üyelerinden biri olan PYD, aynı zamanda Batı Kurdistan Halk Meclisi'nde (MGRK) içerisinde yer almaktadır.
2004 yılının Mart ayında gerçekleşen Qamişlo serhildanında aktif rol oynayan partilerden birisi olan PYD'nin yüzlerce üyesi rejim tutuklanmıştır. Aynı süreçte parti konsey üyelerinden Ehmed Hisên 2 Ağustos 2004 tarihinde, Osman Hecî Silêman ise 18 Şubat 2008 tarihinde rejim güçleri tarafından işkenceyle öldürüldü. 2004 Nisan'ında Halep'te gözaltına alınan Nazalyeh Kajal gibi bir çok üyesi ise gözaltında kaybedildi. 29 Kasım 2004 tarihinde Irak'ın Musul kenti yakınlarında radikal İslamcı çeteler tarafından gerçekleştirilen saldırıda partinin lider kadrosundan 5 kişi yaşamını yitirdi. Partinin birçok üyesi gibi Salih Mislim de 2004 yılından iç karışıklıkların başladığı 2011 yılına kadar birkaç kez tutuklandı ve işkence gördü. Suriye'de iç karışıklığın başlaması ardından çıkarılan genel afla birlikte 640 PYD'linin serbest bırakılmış olması rejimin PYD üzerindeki baskıcı tutumun göstergesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Türk devleti ve onun desteklediği muhalif grupların sık sık dile getirdiği "PYD-rejim işbirliği" iddiaları rejimin PYD karşısında gösterdiği bu düşmanca tutumla boşa çıkmaktadır.
PYD Batı Kurdistan'da faaliyet gösteren Kürt partileri arasında taban desteği en fazla olan parti olup aynı zamanda Rojava'nın ve Halep, Şam gibi Suriye kentlerindeki Kürt mahallelerinin tümüne yayılmış geniş örgütlülüğü ile de diğer partilerden öndedir. Faaliyetlerini Güney Kürdistan’dan daha çok da Hewler’den gerçekleştiren diğer birçok partinin aksine PYD tüm faaliyetlerini Batı Kurdistan'dan yürütmektedir. Rojava’da halkların bir arada özgür yaşamının inşasına dönük olarak yalnızca Asuri, Süryani, Ermeni örgütlenmeleri ve Arap aşiretleriyle ortak çalışmalar yürütülmemiş aynı zamanda diğer Kürt partilerinin de katılımının sağlanması için ortak çalışma komisyonları kurmaktadır. Rojava'da tüm etnik, dini ve mezhep unsurlarının katılımını ve temsilini esas alan geçici bir yönetimin kurulabilmesi için çalışmalarını yürüten PYD bir yandan da eşbaşkanları Salih Mislim ve Asya Abdullah aracılığıyla Ortadoğu, Rusya, Çin ve Avrupa'nın birçok ülkesinde diplomasi faaliyetleri yürütmektedir.
PYD temel olarak; BAAS rejimiyle özdeşleşen Arap milliyetçiliği politikalarının tümüyle kaldırılması; Suriye Arap Cumhuriyeti adının Suriye Cumhuriyeti olarak değiştirilerek Kürd halkının statüsünün tanınması ve Kürd halkının haklarının tanınmasını talep etmektedir. Bu bağlamda etnik ve dinsel ayrımın olmadığı demokratik bir Suriye'den yana olduğunu belirten PYD; Batı Kurdistan için ise özerk, federatif bir yapı talep etmektedir. PYD 23 Kasım 2013 tarihinde düzenlenmesi planlanan Cenevre 2 konferansına Yüksek Kürt Konseyi altında katılacağını duyurmuştur.
PDPKS-Partiya Demokrata Pêşverû ya Kurd li Sûriyê-Suriye Kürt İlerici Demokratik Partisi
PDKS'nin sağ kanadından türeyen PDPKS 1970-1983 yılları arasında PDKS ismini kullanmaya devam etmiş,1983 yılında alınan kararla ismini Partiya Demokrata Pêşverû ya Kurd li Sûriyê olarak değiştirmiştir. 1970 yılından bugüne kadar liderliğini Rojava'nın en tecrübeli siyasetçilerinden biri olan Ebdilhemîd Hecî Derwêş yapmaktadır. PDPKS'nin Güney Kurdistan'da faaliyet yürüten liderliğini Celal Talabanî'nin yaptığı YNK'ye yakın olduğunu söyleyebiliriz. PDPKS, 26.10.2011 tarihinde kurulan ve 15 partiden oluşan ENKS'nin (Encûmena Niştimanî ya Kurdi li Sûriye) önemli üyelerinden biridir. PDPKS, 12 Temmuz 2012'de Hewlêr'de EGRK (Encûmana Gel a Rojavayê Kurdistanê) ve ENKS'den 5'er üyenin katılımıyla oluşturulan Kürt Yüksek Konseyi'nde (DBK) politbüro üyesi Ehmed Silêman tarafından temsil edilmektedir. PDPKS, Suriye'de başlayan iç savaşın askeri yöntemlerle bitmeyeceğini demokratik bir Suriye'nin oluşturulması için siyasi çözümün şart olduğunu, Rojava Kürtleri içinse özerk-federe bir yapının çözüm olacağını düşünmektedir. PYD'yle genel itibariyle olumlu ilişkilere sahip olan PDPKS'nin birçok üyesi YPG ve Asayîş birlikleri altında eğitim görmüş ve hali hazırda aktif olarak bu birlikler içinde yer almaktadırlar. Talepleri tam anlamıyla karşılanmamasına rağmen ENKS'nin Suriye Ulusal Koalisyonu'na katılmasını destekleyen PDPKS, ENKS'nin koalisyona katılımı destekleyen diğer üyelerinin aksine DBK'nın işlevselliğine de önem göstermektedir.
PDKS-Partiya Demokrata Kurd li Sûriyê-Suriye Kürt Demokrat Partisi
1965 yılında yaşanan parçalanmanın ardından PDKS’nin ana eksenini oluşturarak bugüne gelen parti 1981 yılında yapılan isim değişikliğiyle günümüzde halk arasında daha yaygın olarak kullanılan El Partî ismini de almıştır. Partiye sırasıyla Deham Mîro (1970-1973) Hemîd Sîno (1973-1976) Mistefa İbrahim (1976-1977) Îlyas Remazan (1977-1978) Kemal Ehmed (1978-1996) Nasruddîn İbrahim (1996-1998) Mihemmed Nezîr (1998-2007) başkanlık etmiştir. 2007 yılından bugüne kadar ise PDKS’ye Ebdilhekîm Beşşar liderlik etmektedir. Ebdilhekîm Beşşar Suriye Kürt Ulusal Meclisi’nin (ENKS) ilk başkanı olarak görev yapmıştır. PDKS, Rojava’da PDK geleneğini aynı veya benzer isimlerle sürdüren 4 parti arasında en kitlesel ve parti politikaları açısından PDK’ye en yakın olanıdır. İç savaşın başından bu yana muhaliflerle birlikte hareket etmekten yana olan PDKS lideri Ebdilhekîm Beşşar İstanbul, Antalya ve Kahire’deki muhalefet toplantılarına katıldı. Suriye muhalefetinin Kürt ulusal haklarına yönelik somut talepleri ötekileştiren ve öteleyen tutumuna karşılık PDKS, Suriye muhalefetiyle olan irtibatını koparmamıştır. ENKS’nin farklı görüşlere sahip partileri içinde barındırıyor olması ENKS içinde yer alan en kitlesel partilerden biri olan PDKS’yi çözüm arayışlarına itti. Bunun üzerine PDKS, Partiya Azadî Kurdî li Sûriya (Mistefa Cuma), Partiya Azadî Kurdî li Sûriya (Mistefa Osso) ve Partiya Yekîtî ya Kurd li Sûriyê (İsmail Hamo) başta kimin liderlik edeceği gibi belirli sorunlar yaşansa da bir araya gelerek Yekîtiya Sîyasî adını verdikleri bir oluşuma gittiler. Bu oluşumla amaçlanan ENKS’nin hantal yapısını aşarak birbiriyle görece daha uyumlu olan bu 4 partinin güçlerini birleştirmesiydi. PDKS zaman zaman Halk Savunma Güçleri YPG’nin kendilerine baskı uygulayarak siyasi çalışmalarının engellendiği iddia ediyor. İç savaşın başlangıcında silahlı güç oluşturmaya karşı olduğunu söyleyen PDKS, YPG’nin askeri başarılar kazanmasıyla birlikte bu konuda alternatif arayışına yönelmiştir. Güney Kurdistan’da eğitim gören 75 PDKS üyesinin sınırdan gizlice geçerken YPG tarafından gözaltına alınması PDKS ve PYD arasında yeni bir gerilimin başlamasına sebep oldu. Ebdilhekîm Beşşar isterlerse YPG’den daha güçlü ve büyük bir ordu kurabileceklerini ve bunu sağlayacak dış desteğe sahip olduklarını iddia etse de PDKS’nin silahlı güç oluşturma çabaları şimdiye kadar sonuçsuz kaldı. PDKS Kürtçenin resmi dil olması gibi Kürt ulusal haklarını talep ederken ve din ve ırk ayrımının yapılmadığı federal bir Suriye savunur. ENKS'nin Suriye Ulusal Koalisyonuna katılması ardından PDKS lider Ebdilhekîm Beşşar koalisyonun başkan yardımcılığına seçilmiştir. Bu konuda henüz net bir açıklama yapılmamış olsa da PDKS Cenevre 2 konferansına koalisyon içinde katılmayı planlıyor.
PAK-Partiya Azadî ya Kurdî li Sûriyê-Suriye Kürt Özgürlük Partisi
PDKS'nin sol kanadı Osman Sebrî'nin ardından, 1975 yılında Partiya Çepa Demokrata Kurdî li Sûriyê1980 yılında ise Partiya Hevgirtina Gelê Kurd li Sûriyê adını aldı. Bu partiye 1970-2003 yılları arasında Saleh Bedreddîn 2003-2005 yılları arasında ise Mistefa Cuma liderlik yaptı. 2005 yılında ise alınan bir kararla bu partinin devamı niteliğinde olan Partiya Azadî ya Kurdî li Sûriyê kuruldu. 2005-2011 arasında partiye Xeyreddin Murad liderlik yaparken 2011 yılındaki değişiklikle Mistefa Osso partinin başına getirilmiştir. Bu değişiklik beraberinde bölünmeyi getirirken aynı isimle 2011'de kurulan partiye ise Mistefa Cuma liderlik ediyor. Anlaşıldığı üzere bugün Rojava'da iki Azadî partisi var. Mevcut politikaları büyük çoğunlukla uyuşan bu iki parti El Partî ve Yekîtî partisiyle birlikte Yekîtiya Sîyasî denilen oluşumda yer alıyor. Aynı zamanda her iki parti deENKS'ye üyedir. Pratikte liderlik etmiyor olsa da Hewlêr'de bulunan Saleh Bedreddin her iki Azadî partisi üzerinde de etkili bir isimdir. 1994 yılında PKK'ye karşı mücadele etmek için Türk devletinden kendilerine askeri eğitim ve mühimmat vermelerini talep eden Saleh Bedrettin'in kendi beyanına göre Suriye iç savaşının başlangıcında da Türk Dışişleri yetkilileriyle bir dizi görüşme gerçekleştirmiştir. Suriye’deki iç savaş sürecinin başından beri Mistefa Cuma'nın Azadî partisi Özgür Suriye Ordusu ve Suriye muhalefetiyle yakın ilişkiler içindedir. Öyle ki bu partiye yakın kişilerin katılımıyla oluşturulan ve ÖSO bünyesinde faaliyet yürüten Selahaddin Eyyubi ve Azadî isimli iki tabur Halep'in Şêx Meqsud mahallesi ve Efrîn bölgesinde YPG savaşçıları ve sivillerin öldürüldüğü birçok olayın faili konumundalar. Her iki Azadî partisi de diğer PDK'ye yakın partiler gibi faaliyetlerini Hewlêr merkezli olarak yürütmektedir.
PYDKS-Partiya Yekîtiya Demokrata Kurdî li Suriyê-Suriye Kürt Demokratik Birlik Partisi
Partiya Yekîtiya Demokrata Kurdî li Suriyê, 1957 yılında kurulan PDKS'nin 1965 yılında yaşadığı bölünmeden sonra sol kanattan türeyen partilerden biridir. PYDKS, "Partiya Zehmetkeşanên Kurd li Suriyê" ve 3 partinin bir araya gelerek oluşturduğu "Partiya Demokrata Kurdî ya Yekbûyî" isimli oluşumun 1993 yılında bir araya gelmesiyle kuruldu. Partiye 1993-2001 yılları arasında daha önce "Partiya Demokrata Kurdî ya Yekbûyî" liderliğini yürüten İsmaîl Omer liderlik yaptı.2001 yılında ise liderliğe hala bu görevi yürüten Mihyedîn Şêx Alî getirildi. PYDKS içerisinde yaşanan anlaşmazlıklar sonucunda partiden kopmalar yaşanmış ve 1998 yılında Partiya Çepa Kurdî li Suriyê 1999 yılında ise Partiya Yekitiya Kurdî li Suriyê kurulmuştur. PYDKS Kürt partilerinin bir araya gelerek oluşturdukları ENKS içerisinde yer almaktadır. PYDKS Suriye'de ademi merkeziyetçi, demokratik, laik bir yönetim istemektedir. PYDKS, PYD ve YPG ile iyi ilişkilere sahip bir partidir. Rojava'ya yönelik radikal İslamcı çetelerin saldırılarının ardından Suriye muhalefetini tarafını belli etmeye çağıran PYDKS lideri Mihyedîn Şêx Elî, Efrîn'deki YPG merkezine gerçekleştirdiği ziyarette tarihin YPG'nin direnişini yazacağını ve tüm imkânlarını YPG için seferber edeceklerini söylemişti.
PYKS-Partiya Yekîtiya Demokrata Kurdî li Suriyê-Suriye Kürt Birlik Partisi
Partiya Yekîtiya Demokrata Kurdî li Suriyê, 1993'te kurulan PYDKS'den 1997 yılında kopan bir grubun 3 yıl sonra kurduğu bir partidir. Partiye 1999-2004 yılları arasında Ebdilbaqî Yusif 2003-2007 yılları arasında Hesen Salîh 2007-2010 yılları arasında ise Fuad Alîko liderlik etmiştir. 2010'da yapılan değişiklikle partinin başkanlığına şu an itibariyle görevine devam edenİsmaîl Hamo getirildi. Ayrıca Fuat Alîko şu anda partinin politbüro üyesidir. PYKS, oluşum aşamasında yaşadıkları sıkıntılardan dolayı bir süreliğine çekildiğini duyursa da sorunların çözülmesi ardından 2 Azadî partisi ve PDKS ile birlikte Yekîtiya Siyasî oluşumunun içinde yer almaktadır. İzlediği siyaset göz önüne alındığında PYKS'nin Güney Kurdistan'daki PDK'ye yakın olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. PYKS, Yekîtiya Sîyasî oluşumu içinde yer alan diğer partiler gibi Suriye muhalefetiyle olumlu ilişkilere sahiptir. PYKS, PYD'nin kendilerine baskı uygulayarak üyelerini tutukladıkları iddiasıyla Yüksek Kürt Konseyi'nden çekildiğini duyurdu. PYKS de Azadî ve El Partî (PDKS) ile birlikte Rojava'daki PYD karşıtı hatta konumlanmış durumda. Medya ağı ve örgütlenme çalışmaları itibariyle ENKS içersinde en iyi durumda olan partilerden biri. PYKS, bir süre PYD'nin de kurucu üyesi olduğu Demokratik Değişim İçin Ulusal Koordinasyon Birliği içerisinde yer alırken Ağustos 2011'de koordinasyondan çıkmıştır. Başkan İsmaîl Hemo dışında politbüro üyeleri Fuad Alîko,Hesen Salîh, Sedettîn Mele ve İbrahîm Biro da Rojava'da tanınmış PYKS'li siyasetçilerdir.PYKS Kürtçe anadilde eğitim gibi ulusal hakların iadesini ve Suriye'nin tamamı için federasyon önermektedir.
PDKS-Partiya Demokrata Kurdî ya Surî-Suriye Kürt Demokrat Partisi
Günümüzde liderliğini Ebdilhekim Beşşar'ın yaptığı El Partî'den (PDKS) 1975 yılında ayrılarak aynı isimle yoluna devam eden bu partiye 1975-1997 yılları arasında Şêx Mihemed Baqî liderlik etmiştir. 1997 yılından itibaren ise partinin başkanı günümüzde de bu görevi sürdüren Cemal Şêx Baqî'dir. PDKS, Kürt Ulusal Konseyi'nde (ENKS) yer almaktadır. Aynı zamanda PYD ile birlikte Demokratik Değişim İçin Ulusal Koordinasyon Birliği'nin de üyesidir. ENKS'nin Kürt ulusal haklarını tanımayan Suriye Ulusal Koalisyonu'na katılmasına karşı çıkan PDKS kısa bir süre önce ENKS'den ayrıldığını duyurmuştur. PYD ve YPG ile iyi ilişkilere sahip partinin birçok üyesi Asayîş ve YPG birliklerinde yer alıyor. Yaşanan çatışmalarda Asayîş birimlerine katılan PDKS üyeleri Fethî Osî ve Mistefa Reşo yaşamını yitirdi. Nisan 2013'te Rojava'lı birçok partinin katılımıyla Kandil'de Murat Karayılan ile görüşen heyette PDKS adına Cemal Şêx Baqî vardı. Son zamanlarda PYD ile birçok bölgede ortak çalışma komiteleri kuran PDKS, ENKS'den çıkışıyla birlikte siyaseten PYD'ye daha yakın bir hatta konumlandı. PDKS geçici yönetim çalışmalarında da aktif olarak yer alıyor.
PÇKS-Partiya Çepa Kurdî li Surîyê-Suriye Kürt Sol Partisi
PÇDKS-Partiya Çepa Demokrata Kurdî li Suriyê-Suriye Kürt Demokratik Sol Partisi
PÇKS, PDKS'nin 1965'teki bölünme sonrası sol kanadından türeyen partilerden biridir. 1975 yılında PDKS'nin sol kanadında yaşanan ayrışmayla Partiya Çepa Demokrata Kurdî li Suriyê kurulmuştur. 1998 yılında ise parti isim değişikliği kararı alarak adını Partiya Çepa Kurdî li Suriyê yaptı. Partiye 1975-1991 yıllarında arasında Îsmet Seyda, 1991-1993 yılları arasında Yusif Dibo, 1994'ten 1998'e kadar ise Xeyreddin Murat liderlik yaptı. 1998'te partiden yaşanan ayrışmayla PÇKS'nin başına halen bu görevi yürütmek olan Mihemed Mûsageçerken, ayrışmanın diğer tarafı 2005'te kurulan Azadî partisine katıldı.
2012 yılında PÇKS'de yaşanan anlaşmazlık sonucu başkan yardımcısıSalîh Gedo ve bir kısım politbüro üyesi partiden ayrılarak Partiya Çepa Demokrata Kurdî li Suriyê'yi (PÇDKS) kurdular. Hem PÇDKS hem de PÇKS Kürt Ulusal Konseyi'nin üyesidir. İki partinin izlediği politikalar birbiriyle büyük oranda uyuşmakta. İki parti de PYD ve YPG ile iyi ilişkilere sahip. Hem Salih Gedo hem de Mihemed Mûsa 2013 Nisan'ında Kandil'i ziyaret eden heyette yer aldı.
İki parti de YPG'nin çeteler karşısındaki direnişini desteklediklerini belirtirken Geçici hükümet oluşturma projesine aktif olarak katılmaktalar. Ayrıca PÇKS ve PYD ortak çalışma komiteleri kurdular. PÇKS ENKS'nin Suriye Ulusal Koalisyonu'na katılımının tartışıldığı günlerde koalisyona katılmaya karşı olduklarını belirtmiş ve bu durumun ENKS'yi parçalayabileceğini söylemişti. PÇKS üyesi ve aynı zamanda Heyva Sora Kurd çalışanı Xebat Ferhan çetelerin saldırısında yaşamını yitirmişti. Hem PÇKS hem PÇDKS demokratik, laik bir Suriye içinde ulusal haklarına kavuşmuş özerk bir Batı Kurdistan talep etmektedir.
PDKS-Partiya Demokrata Kurdî li Suriye-Suriye Kürt Demokratik Partisi
.jpg)
Partiya Demokrata Kurdî li Suriyê, liderliğini Ebdilhekîm Beşar'ın yaptığı PDKS'de (El partî) yaşanan bölünmeler sonucunda kurulmuş bir partidir. PDKS adını kullanan 4 partiden biridir. El Partî'den ayrılan bir grup tarafından 1998 yılında kurulmuştur. Kurulduğu günden bu yana partinin başkanı Nasreddîn İbrahîm'dir. Nasreddîn İbrahim El Partî'den ayrılmadan önce 1996-1998 yılları arasında partinin başkanıydı. 1998'de El Partî'nin başkanlığına Mihemed Nazir Mistefa'nın gelmesi Nasreddîn İbrahîm'in El Partî'den ayrılmasında etkili olmuştur. PDKS Kürt Ulusal Konseyi ENKS'ye üyedir. PDKS Suriye'ye olası bir dış müdahaleye karşıdır.Laik demokratik bir Suriye'yle birlikte Rojava için federasyonun en iyi çözüm olduğunu savunur.
ŞPKS-Şepêla Pêşeroja Kurdî li Suriyê-Suriye Kürt Gelecek Hareketi
Şepêla Pêşeroja Kurdî li Suriyê, 2005 yılında daha önce Saleh Bedreddîn'in partisi Partiya Hevgirtina Gelê Kurd li Suriyê (PHGKS) içerisinde yer almış ve PHGKS'den 1998 yılında ayrılan Mişel Temotarafından kuruldu. 2011 yılında Mişel Temo'nun uğradığı suikast sonucu yaşamını yitirmesiyle birlikte partide yaşanan liderlik çekişmesi sonucunda Rêzan Şêxmûs partinin yeni başkanı oldu. Mişel Temo'nun partisi Suriye muhalefetiyle iyi ilişkilere sahip bir partidir. Muhalefetin şekillendiği İstanbul toplantılarında akitf bir şekilde yer almıştır. Serêkaniyê gibi Rojava'nın bazı şehirlerinde ÖSO ve Al Nusra birlikleriyle birlikte YPG'ye saldıran gruplar arasında ŞPKS'nin de üyeleri yer almıştır.Taban desteği diğer partilere oranla daha düşük olan ŞPKS, Mişel Temo'nun ölümü ve çetevari faaliyetleriyle daha kötü bir konuma gelmiştir. Rojava siyaseti üzerinde etkisi yok denecek kadar azdır.
* Yazıda da belirttiğimiz Yekîtiya Sîyasî oluşumunda yer alan PDKS (El Partî), 2 Azadî partisi ve PYKS (Yekîtî) geçtiğimiz günlerde partileşme kararı aldılar. Henüz kuruluşu ilan edilmemiş olsa da basında yer alan haberlere göre partinin adı Partiya Demokrata Kurdistanê-Suriyê olacak.
Bu dönemle ilgili daha fazla ayrıntı için:http://welatekurdan.blogspot.com/2012/06/guneybat-kurdistanda-siyasal-durum-1.html
PYD-Partiya Yekîtiya Demokrat-Demokratik Birlik Partisi
1978 yılında kuruluşunu ilan eden PKK, Türkiye ve Kuzey Kurdistan'daki reel politik durumu iyi okuyarak artan iç karışıklıklarla beraber darbe olasılığını görmüş, olası bir askeri diktatörlüğün zararlarından korunmak için kadrolarını Lübnan'ın Bekaa vadisine yollamıştı. PKK lideri Abdullah Öcalan da bu çerçevede 1979 yılında Suriye'ye geçti. Öcalan; Suriye’den çıkarıldığı 1998 yılına kadar 19 sene boyunca partisini Suriye'den yönetti. PKK'nin bu süre içinde giderek artan askeri, politik başarıları ve Öcalan'ın Suriye'deki varlığı Suriye Kürtleri arasında PKK'nin popülaritesini artırdı. Artan toplumsal destekle birlikte Rojava'dan binlerce gencin PKK saflarına katılması PKK ve Rojava arasındaki bağları daha da güçlendirdi.
Partiya Yekîtiya Demokrat bu temelde Eylül 2003'te 160 kurucu üyenin katıldığı kongreyle kuruldu. 2003-2010 yılları arasında parti başkanlığı; partinin kurucu üyelerinden ve aynı zamanda partinin Halep konseyi üyelerinden olan Fuad Ömer tarafından yürütülmüştür. Parti programı yapılan değişikliklerin sonucunda 2005 yılında düzenlenen 2. Kongre'yle birlikte açıklandı. 2007 yılında yapılan 3. kongreyle birlikte PYD Kürt sorunun çözümü için "Batı Kürdistan'da Demokratik Özerklik" projesini programına ekledi. Eylül 2010'da gerçekleştirilen 4. kongrede halen görevine devam etmekte olan Salih Mislim Mihemed başkanlığa seçildi.
2004 yılının Mart ayında gerçekleşen Qamişlo serhildanında aktif rol oynayan partilerden birisi olan PYD'nin yüzlerce üyesi rejim tutuklanmıştır. Aynı süreçte parti konsey üyelerinden Ehmed Hisên 2 Ağustos 2004 tarihinde, Osman Hecî Silêman ise 18 Şubat 2008 tarihinde rejim güçleri tarafından işkenceyle öldürüldü. 2004 Nisan'ında Halep'te gözaltına alınan Nazalyeh Kajal gibi bir çok üyesi ise gözaltında kaybedildi. 29 Kasım 2004 tarihinde Irak'ın Musul kenti yakınlarında radikal İslamcı çeteler tarafından gerçekleştirilen saldırıda partinin lider kadrosundan 5 kişi yaşamını yitirdi. Partinin birçok üyesi gibi Salih Mislim de 2004 yılından iç karışıklıkların başladığı 2011 yılına kadar birkaç kez tutuklandı ve işkence gördü. Suriye'de iç karışıklığın başlaması ardından çıkarılan genel afla birlikte 640 PYD'linin serbest bırakılmış olması rejimin PYD üzerindeki baskıcı tutumun göstergesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Türk devleti ve onun desteklediği muhalif grupların sık sık dile getirdiği "PYD-rejim işbirliği" iddiaları rejimin PYD karşısında gösterdiği bu düşmanca tutumla boşa çıkmaktadır.
PYD Batı Kurdistan'da faaliyet gösteren Kürt partileri arasında taban desteği en fazla olan parti olup aynı zamanda Rojava'nın ve Halep, Şam gibi Suriye kentlerindeki Kürt mahallelerinin tümüne yayılmış geniş örgütlülüğü ile de diğer partilerden öndedir. Faaliyetlerini Güney Kürdistan’dan daha çok da Hewler’den gerçekleştiren diğer birçok partinin aksine PYD tüm faaliyetlerini Batı Kurdistan'dan yürütmektedir. Rojava’da halkların bir arada özgür yaşamının inşasına dönük olarak yalnızca Asuri, Süryani, Ermeni örgütlenmeleri ve Arap aşiretleriyle ortak çalışmalar yürütülmemiş aynı zamanda diğer Kürt partilerinin de katılımının sağlanması için ortak çalışma komisyonları kurmaktadır. Rojava'da tüm etnik, dini ve mezhep unsurlarının katılımını ve temsilini esas alan geçici bir yönetimin kurulabilmesi için çalışmalarını yürüten PYD bir yandan da eşbaşkanları Salih Mislim ve Asya Abdullah aracılığıyla Ortadoğu, Rusya, Çin ve Avrupa'nın birçok ülkesinde diplomasi faaliyetleri yürütmektedir.
PYD temel olarak; BAAS rejimiyle özdeşleşen Arap milliyetçiliği politikalarının tümüyle kaldırılması; Suriye Arap Cumhuriyeti adının Suriye Cumhuriyeti olarak değiştirilerek Kürd halkının statüsünün tanınması ve Kürd halkının haklarının tanınmasını talep etmektedir. Bu bağlamda etnik ve dinsel ayrımın olmadığı demokratik bir Suriye'den yana olduğunu belirten PYD; Batı Kurdistan için ise özerk, federatif bir yapı talep etmektedir. PYD 23 Kasım 2013 tarihinde düzenlenmesi planlanan Cenevre 2 konferansına Yüksek Kürt Konseyi altında katılacağını duyurmuştur.
PDPKS-Partiya Demokrata Pêşverû ya Kurd li Sûriyê-Suriye Kürt İlerici Demokratik Partisi
PDKS'nin sağ kanadından türeyen PDPKS 1970-1983 yılları arasında PDKS ismini kullanmaya devam etmiş,1983 yılında alınan kararla ismini Partiya Demokrata Pêşverû ya Kurd li Sûriyê olarak değiştirmiştir. 1970 yılından bugüne kadar liderliğini Rojava'nın en tecrübeli siyasetçilerinden biri olan Ebdilhemîd Hecî Derwêş yapmaktadır. PDPKS'nin Güney Kurdistan'da faaliyet yürüten liderliğini Celal Talabanî'nin yaptığı YNK'ye yakın olduğunu söyleyebiliriz. PDPKS, 26.10.2011 tarihinde kurulan ve 15 partiden oluşan ENKS'nin (Encûmena Niştimanî ya Kurdi li Sûriye) önemli üyelerinden biridir. PDPKS, 12 Temmuz 2012'de Hewlêr'de EGRK (Encûmana Gel a Rojavayê Kurdistanê) ve ENKS'den 5'er üyenin katılımıyla oluşturulan Kürt Yüksek Konseyi'nde (DBK) politbüro üyesi Ehmed Silêman tarafından temsil edilmektedir. PDPKS, Suriye'de başlayan iç savaşın askeri yöntemlerle bitmeyeceğini demokratik bir Suriye'nin oluşturulması için siyasi çözümün şart olduğunu, Rojava Kürtleri içinse özerk-federe bir yapının çözüm olacağını düşünmektedir. PYD'yle genel itibariyle olumlu ilişkilere sahip olan PDPKS'nin birçok üyesi YPG ve Asayîş birlikleri altında eğitim görmüş ve hali hazırda aktif olarak bu birlikler içinde yer almaktadırlar. Talepleri tam anlamıyla karşılanmamasına rağmen ENKS'nin Suriye Ulusal Koalisyonu'na katılmasını destekleyen PDPKS, ENKS'nin koalisyona katılımı destekleyen diğer üyelerinin aksine DBK'nın işlevselliğine de önem göstermektedir.
PDKS-Partiya Demokrata Kurd li Sûriyê-Suriye Kürt Demokrat Partisi
1965 yılında yaşanan parçalanmanın ardından PDKS’nin ana eksenini oluşturarak bugüne gelen parti 1981 yılında yapılan isim değişikliğiyle günümüzde halk arasında daha yaygın olarak kullanılan El Partî ismini de almıştır. Partiye sırasıyla Deham Mîro (1970-1973) Hemîd Sîno (1973-1976) Mistefa İbrahim (1976-1977) Îlyas Remazan (1977-1978) Kemal Ehmed (1978-1996) Nasruddîn İbrahim (1996-1998) Mihemmed Nezîr (1998-2007) başkanlık etmiştir. 2007 yılından bugüne kadar ise PDKS’ye Ebdilhekîm Beşşar liderlik etmektedir. Ebdilhekîm Beşşar Suriye Kürt Ulusal Meclisi’nin (ENKS) ilk başkanı olarak görev yapmıştır. PDKS, Rojava’da PDK geleneğini aynı veya benzer isimlerle sürdüren 4 parti arasında en kitlesel ve parti politikaları açısından PDK’ye en yakın olanıdır. İç savaşın başından bu yana muhaliflerle birlikte hareket etmekten yana olan PDKS lideri Ebdilhekîm Beşşar İstanbul, Antalya ve Kahire’deki muhalefet toplantılarına katıldı. Suriye muhalefetinin Kürt ulusal haklarına yönelik somut talepleri ötekileştiren ve öteleyen tutumuna karşılık PDKS, Suriye muhalefetiyle olan irtibatını koparmamıştır. ENKS’nin farklı görüşlere sahip partileri içinde barındırıyor olması ENKS içinde yer alan en kitlesel partilerden biri olan PDKS’yi çözüm arayışlarına itti. Bunun üzerine PDKS, Partiya Azadî Kurdî li Sûriya (Mistefa Cuma), Partiya Azadî Kurdî li Sûriya (Mistefa Osso) ve Partiya Yekîtî ya Kurd li Sûriyê (İsmail Hamo) başta kimin liderlik edeceği gibi belirli sorunlar yaşansa da bir araya gelerek Yekîtiya Sîyasî adını verdikleri bir oluşuma gittiler. Bu oluşumla amaçlanan ENKS’nin hantal yapısını aşarak birbiriyle görece daha uyumlu olan bu 4 partinin güçlerini birleştirmesiydi. PDKS zaman zaman Halk Savunma Güçleri YPG’nin kendilerine baskı uygulayarak siyasi çalışmalarının engellendiği iddia ediyor. İç savaşın başlangıcında silahlı güç oluşturmaya karşı olduğunu söyleyen PDKS, YPG’nin askeri başarılar kazanmasıyla birlikte bu konuda alternatif arayışına yönelmiştir. Güney Kurdistan’da eğitim gören 75 PDKS üyesinin sınırdan gizlice geçerken YPG tarafından gözaltına alınması PDKS ve PYD arasında yeni bir gerilimin başlamasına sebep oldu. Ebdilhekîm Beşşar isterlerse YPG’den daha güçlü ve büyük bir ordu kurabileceklerini ve bunu sağlayacak dış desteğe sahip olduklarını iddia etse de PDKS’nin silahlı güç oluşturma çabaları şimdiye kadar sonuçsuz kaldı. PDKS Kürtçenin resmi dil olması gibi Kürt ulusal haklarını talep ederken ve din ve ırk ayrımının yapılmadığı federal bir Suriye savunur. ENKS'nin Suriye Ulusal Koalisyonuna katılması ardından PDKS lider Ebdilhekîm Beşşar koalisyonun başkan yardımcılığına seçilmiştir. Bu konuda henüz net bir açıklama yapılmamış olsa da PDKS Cenevre 2 konferansına koalisyon içinde katılmayı planlıyor. PAK-Partiya Azadî ya Kurdî li Sûriyê-Suriye Kürt Özgürlük Partisi
PDKS'nin sol kanadı Osman Sebrî'nin ardından, 1975 yılında Partiya Çepa Demokrata Kurdî li Sûriyê1980 yılında ise Partiya Hevgirtina Gelê Kurd li Sûriyê adını aldı. Bu partiye 1970-2003 yılları arasında Saleh Bedreddîn 2003-2005 yılları arasında ise Mistefa Cuma liderlik yaptı. 2005 yılında ise alınan bir kararla bu partinin devamı niteliğinde olan Partiya Azadî ya Kurdî li Sûriyê kuruldu. 2005-2011 arasında partiye Xeyreddin Murad liderlik yaparken 2011 yılındaki değişiklikle Mistefa Osso partinin başına getirilmiştir. Bu değişiklik beraberinde bölünmeyi getirirken aynı isimle 2011'de kurulan partiye ise Mistefa Cuma liderlik ediyor. Anlaşıldığı üzere bugün Rojava'da iki Azadî partisi var. Mevcut politikaları büyük çoğunlukla uyuşan bu iki parti El Partî ve Yekîtî partisiyle birlikte Yekîtiya Sîyasî denilen oluşumda yer alıyor. Aynı zamanda her iki parti deENKS'ye üyedir. Pratikte liderlik etmiyor olsa da Hewlêr'de bulunan Saleh Bedreddin her iki Azadî partisi üzerinde de etkili bir isimdir. 1994 yılında PKK'ye karşı mücadele etmek için Türk devletinden kendilerine askeri eğitim ve mühimmat vermelerini talep eden Saleh Bedrettin'in kendi beyanına göre Suriye iç savaşının başlangıcında da Türk Dışişleri yetkilileriyle bir dizi görüşme gerçekleştirmiştir. Suriye’deki iç savaş sürecinin başından beri Mistefa Cuma'nın Azadî partisi Özgür Suriye Ordusu ve Suriye muhalefetiyle yakın ilişkiler içindedir. Öyle ki bu partiye yakın kişilerin katılımıyla oluşturulan ve ÖSO bünyesinde faaliyet yürüten Selahaddin Eyyubi ve Azadî isimli iki tabur Halep'in Şêx Meqsud mahallesi ve Efrîn bölgesinde YPG savaşçıları ve sivillerin öldürüldüğü birçok olayın faili konumundalar. Her iki Azadî partisi de diğer PDK'ye yakın partiler gibi faaliyetlerini Hewlêr merkezli olarak yürütmektedir.PYDKS-Partiya Yekîtiya Demokrata Kurdî li Suriyê-Suriye Kürt Demokratik Birlik Partisi
Partiya Yekîtiya Demokrata Kurdî li Suriyê, 1957 yılında kurulan PDKS'nin 1965 yılında yaşadığı bölünmeden sonra sol kanattan türeyen partilerden biridir. PYDKS, "Partiya Zehmetkeşanên Kurd li Suriyê" ve 3 partinin bir araya gelerek oluşturduğu "Partiya Demokrata Kurdî ya Yekbûyî" isimli oluşumun 1993 yılında bir araya gelmesiyle kuruldu. Partiye 1993-2001 yılları arasında daha önce "Partiya Demokrata Kurdî ya Yekbûyî" liderliğini yürüten İsmaîl Omer liderlik yaptı.2001 yılında ise liderliğe hala bu görevi yürüten Mihyedîn Şêx Alî getirildi. PYDKS içerisinde yaşanan anlaşmazlıklar sonucunda partiden kopmalar yaşanmış ve 1998 yılında Partiya Çepa Kurdî li Suriyê 1999 yılında ise Partiya Yekitiya Kurdî li Suriyê kurulmuştur. PYDKS Kürt partilerinin bir araya gelerek oluşturdukları ENKS içerisinde yer almaktadır. PYDKS Suriye'de ademi merkeziyetçi, demokratik, laik bir yönetim istemektedir. PYDKS, PYD ve YPG ile iyi ilişkilere sahip bir partidir. Rojava'ya yönelik radikal İslamcı çetelerin saldırılarının ardından Suriye muhalefetini tarafını belli etmeye çağıran PYDKS lideri Mihyedîn Şêx Elî, Efrîn'deki YPG merkezine gerçekleştirdiği ziyarette tarihin YPG'nin direnişini yazacağını ve tüm imkânlarını YPG için seferber edeceklerini söylemişti.PYKS-Partiya Yekîtiya Demokrata Kurdî li Suriyê-Suriye Kürt Birlik Partisi
Partiya Yekîtiya Demokrata Kurdî li Suriyê, 1993'te kurulan PYDKS'den 1997 yılında kopan bir grubun 3 yıl sonra kurduğu bir partidir. Partiye 1999-2004 yılları arasında Ebdilbaqî Yusif 2003-2007 yılları arasında Hesen Salîh 2007-2010 yılları arasında ise Fuad Alîko liderlik etmiştir. 2010'da yapılan değişiklikle partinin başkanlığına şu an itibariyle görevine devam edenİsmaîl Hamo getirildi. Ayrıca Fuat Alîko şu anda partinin politbüro üyesidir. PYKS, oluşum aşamasında yaşadıkları sıkıntılardan dolayı bir süreliğine çekildiğini duyursa da sorunların çözülmesi ardından 2 Azadî partisi ve PDKS ile birlikte Yekîtiya Siyasî oluşumunun içinde yer almaktadır. İzlediği siyaset göz önüne alındığında PYKS'nin Güney Kurdistan'daki PDK'ye yakın olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. PYKS, Yekîtiya Sîyasî oluşumu içinde yer alan diğer partiler gibi Suriye muhalefetiyle olumlu ilişkilere sahiptir. PYKS, PYD'nin kendilerine baskı uygulayarak üyelerini tutukladıkları iddiasıyla Yüksek Kürt Konseyi'nden çekildiğini duyurdu. PYKS de Azadî ve El Partî (PDKS) ile birlikte Rojava'daki PYD karşıtı hatta konumlanmış durumda. Medya ağı ve örgütlenme çalışmaları itibariyle ENKS içersinde en iyi durumda olan partilerden biri. PYKS, bir süre PYD'nin de kurucu üyesi olduğu Demokratik Değişim İçin Ulusal Koordinasyon Birliği içerisinde yer alırken Ağustos 2011'de koordinasyondan çıkmıştır. Başkan İsmaîl Hemo dışında politbüro üyeleri Fuad Alîko,Hesen Salîh, Sedettîn Mele ve İbrahîm Biro da Rojava'da tanınmış PYKS'li siyasetçilerdir.PYKS Kürtçe anadilde eğitim gibi ulusal hakların iadesini ve Suriye'nin tamamı için federasyon önermektedir.PDKS-Partiya Demokrata Kurdî ya Surî-Suriye Kürt Demokrat Partisi
PÇKS-Partiya Çepa Kurdî li Surîyê-Suriye Kürt Sol Partisi
PÇDKS-Partiya Çepa Demokrata Kurdî li Suriyê-Suriye Kürt Demokratik Sol Partisi
PÇKS, PDKS'nin 1965'teki bölünme sonrası sol kanadından türeyen partilerden biridir. 1975 yılında PDKS'nin sol kanadında yaşanan ayrışmayla Partiya Çepa Demokrata Kurdî li Suriyê kurulmuştur. 1998 yılında ise parti isim değişikliği kararı alarak adını Partiya Çepa Kurdî li Suriyê yaptı. Partiye 1975-1991 yıllarında arasında Îsmet Seyda, 1991-1993 yılları arasında Yusif Dibo, 1994'ten 1998'e kadar ise Xeyreddin Murat liderlik yaptı. 1998'te partiden yaşanan ayrışmayla PÇKS'nin başına halen bu görevi yürütmek olan Mihemed Mûsageçerken, ayrışmanın diğer tarafı 2005'te kurulan Azadî partisine katıldı.
2012 yılında PÇKS'de yaşanan anlaşmazlık sonucu başkan yardımcısıSalîh Gedo ve bir kısım politbüro üyesi partiden ayrılarak Partiya Çepa Demokrata Kurdî li Suriyê'yi (PÇDKS) kurdular. Hem PÇDKS hem de PÇKS Kürt Ulusal Konseyi'nin üyesidir. İki partinin izlediği politikalar birbiriyle büyük oranda uyuşmakta. İki parti de PYD ve YPG ile iyi ilişkilere sahip. Hem Salih Gedo hem de Mihemed Mûsa 2013 Nisan'ında Kandil'i ziyaret eden heyette yer aldı.İki parti de YPG'nin çeteler karşısındaki direnişini desteklediklerini belirtirken Geçici hükümet oluşturma projesine aktif olarak katılmaktalar. Ayrıca PÇKS ve PYD ortak çalışma komiteleri kurdular. PÇKS ENKS'nin Suriye Ulusal Koalisyonu'na katılımının tartışıldığı günlerde koalisyona katılmaya karşı olduklarını belirtmiş ve bu durumun ENKS'yi parçalayabileceğini söylemişti. PÇKS üyesi ve aynı zamanda Heyva Sora Kurd çalışanı Xebat Ferhan çetelerin saldırısında yaşamını yitirmişti. Hem PÇKS hem PÇDKS demokratik, laik bir Suriye içinde ulusal haklarına kavuşmuş özerk bir Batı Kurdistan talep etmektedir.
PDKS-Partiya Demokrata Kurdî li Suriye-Suriye Kürt Demokratik Partisi
.jpg)
Partiya Demokrata Kurdî li Suriyê, liderliğini Ebdilhekîm Beşar'ın yaptığı PDKS'de (El partî) yaşanan bölünmeler sonucunda kurulmuş bir partidir. PDKS adını kullanan 4 partiden biridir. El Partî'den ayrılan bir grup tarafından 1998 yılında kurulmuştur. Kurulduğu günden bu yana partinin başkanı Nasreddîn İbrahîm'dir. Nasreddîn İbrahim El Partî'den ayrılmadan önce 1996-1998 yılları arasında partinin başkanıydı. 1998'de El Partî'nin başkanlığına Mihemed Nazir Mistefa'nın gelmesi Nasreddîn İbrahîm'in El Partî'den ayrılmasında etkili olmuştur. PDKS Kürt Ulusal Konseyi ENKS'ye üyedir. PDKS Suriye'ye olası bir dış müdahaleye karşıdır.Laik demokratik bir Suriye'yle birlikte Rojava için federasyonun en iyi çözüm olduğunu savunur.ŞPKS-Şepêla Pêşeroja Kurdî li Suriyê-Suriye Kürt Gelecek Hareketi
Şepêla Pêşeroja Kurdî li Suriyê, 2005 yılında daha önce Saleh Bedreddîn'in partisi Partiya Hevgirtina Gelê Kurd li Suriyê (PHGKS) içerisinde yer almış ve PHGKS'den 1998 yılında ayrılan Mişel Temotarafından kuruldu. 2011 yılında Mişel Temo'nun uğradığı suikast sonucu yaşamını yitirmesiyle birlikte partide yaşanan liderlik çekişmesi sonucunda Rêzan Şêxmûs partinin yeni başkanı oldu. Mişel Temo'nun partisi Suriye muhalefetiyle iyi ilişkilere sahip bir partidir. Muhalefetin şekillendiği İstanbul toplantılarında akitf bir şekilde yer almıştır. Serêkaniyê gibi Rojava'nın bazı şehirlerinde ÖSO ve Al Nusra birlikleriyle birlikte YPG'ye saldıran gruplar arasında ŞPKS'nin de üyeleri yer almıştır.Taban desteği diğer partilere oranla daha düşük olan ŞPKS, Mişel Temo'nun ölümü ve çetevari faaliyetleriyle daha kötü bir konuma gelmiştir. Rojava siyaseti üzerinde etkisi yok denecek kadar azdır.
* Yazıda da belirttiğimiz Yekîtiya Sîyasî oluşumunda yer alan PDKS (El Partî), 2 Azadî partisi ve PYKS (Yekîtî) geçtiğimiz günlerde partileşme kararı aldılar. Henüz kuruluşu ilan edilmemiş olsa da basında yer alan haberlere göre partinin adı Partiya Demokrata Kurdistanê-Suriyê olacak.
Yorumlar
Yorum Gönder